poniedziałek, 4 lipca 2016

(12) Szkółka: Równoznaczniki i wyrazy bliskoznaczne ཡིན་ཁྱབ་མཉམ། ཡོད་ཁྱབ་མཉམ།

Krótkie wyjaśnienie odnośnie określeń równoznacznik i wyraz bliskoznaczny.

Jin ciapniam (yin khyab mnyam), które przełożono jako równoznacznik, oznacza w rozumieniu buddyjskiej nauki takie pojęcie, które istotowo jest wspólne. Np. weźmy wyrazy pojęcie (shes bya) i słowo (bon), które uważane są za równoznaczniki (yin mkhyab mnyam). Przyjmuje się, że jeśli jest pojęciem, to jest słowem; jeśli jest słowem, to jest pojęciem. Np. biały kieł – jeśli biały kieł jest pojęciem, to jest słowem; jeśli jest słowem, to jest pojęciem.

Z kolei jo ciapniam (yod mkhyab mnyam), które przełożono jako wyraz bliskoznaczny, oznacza w rozumieniu buddyjskiej nauki takie pojęcie, które jest wspólne tylko bytowo. W ten sposób, podobnie jak wyżej, jeśli jest (bywa) pojęcie, to jest (bywa) słowo; jeśli jest słowo, to jest pojęcie. Np. jeśli biały kieł bywa pojęciem, to bywa słowem; jeśli bywa słowem, to bywa pojęciem.

Wyraz ciapniam (khyab mnyam) można rozumieć jako wzajemne obejmowanie, współzawieranie, współzachodzenie, równoległość, paralelizm. Jin ciapniam (yin khyab mnyam) dotyczy współzawierania istotowego, a jo ciapniam (yod khyab mnyam) – współzawierania bytowego (naturalnego?).

To wyjaśnienie nie jest obecne w podręczniku Nimy Tenzina. Jest ono streszczeniem tego, co przeczytałem i usłyszałem gdzie indziej.

1 komentarz:

  1. Tyb. „khyab mnyam” można tłumaczyć jeszcze jako „wzajemne przenikanie się”; lub w ogóle „przenikanie się”, ponieważ w zaimku „się” jest już w pewien sposób zawarta wzajemność.

    OdpowiedzUsuń