(11) Szkółka: Określenie zależności རྟེན་འབྲེལ།

Uwzględnienie innego słowa wobec umysłu.

(blo ngor bon gzhan la ltos nas grub pa)

Inne możliwości tłumaczenia: Uwzględnienie innego słowa w istocie umysłu.

Inne wyrazy mogące tłumaczyć rten 'brel (zależność): stosunek (to w odniesieniu do obecnego znaczenia; oprócz tego wyraz ten posiada wiele różnych znaczeń, których tutaj nie będziemy przytaczać).

To należy do bliskoznaczności treści.

(10) Szkółka: Określenie możliwości སྲིད་པ།

Zauważone w byciu.

(yod par dmigs pa).

Inne możliwości tłumaczenia: Spostrzeżone (pojęte) w byciu, zauważone (spostrzeżone, pojęte) jako bycie.

Inna wyrazy mogące tłumaczyć srid pa (możliwość): bywałość, bycie, istnienie

To należy do bliskoznaczności treści.

(9) Szkółka: Określenie słowa བོན།

Zachowujące własne określenie.

(rang gi mtshan nyid 'dzin pa)

Inne możliwości tłumaczenia: trzymające własne określenie, pojęcie własnego określenia (znamienności, definicji, charakterystyki).

Uwaga. W pozostałych obrządkach tybetańsko-buddyjskich wyrazowi pon (bon) odpowiada cio (chos, sanskr. dharma), mające podobne określenie: zachowujące własną istotę (rang gi ngo bo 'dzin pa). Sanskrycki wyraz dharma będący odpowiednikiem cio i pon wydaje się nawiązywać do pojęcia zachowywania, trzymania, dzierżenia, które pojawia się w określeniu słowa (bon/chos).

Więcej wiadomości o wyrazie pon (bon) w pracach:

Zapiski o tybetańskim słowie bon i próba jego przekładu,

Unsolved 'Bon' Puzzle: A Survey of the Classical Definitions of the Word 'Bon' (Kalsang Norbu Gurung).

To należy do bliskoznaczności treści.

(8) Szkółka: Określenie bycia ཡོད་པ།

Wyobrażone wymiernie.

(tshad mas dmigs pa)

Inne możliwości tłumaczenia: Zauważone (zobaczone) przez kryterium (wzór, miarę).

Inne wyrazy mogące tłumaczyć yod pa (bycie): istnienie, mienie.

To należy do bliskoznaczności treści.

Bezzwłocznie

Czyńcie prawość, nie odkładając jej na później.
 

Tonpa Sienrap (sTon pa gShen rab), Dri ma med pa gzi brjid rab tu 'bar ba'i mdo (Opowieść o rozpaleniu nieskalanego blasku), Tenzin Namdak, Delhi 1964-1967, t. 2, s. 37.
 

དགེ་བ་ལ་ཕྱི་བཤོལ་མེད་པར་བྱ།
 

སྟོན་པ་གཤེན་རབ་ཀྱིས་དྲི་མ་མེད་པ་གཟི་བརྗིད་རབ་ཏུ་འབར་བའི་མདོ་ལས་གསུངས་སོ།

Groźne

Krętacz udający szczerość
gładkie usta skryte ostrza
kolce owinięte w jedwab

Przysłowie tybetańskie. Zaczerpnięte z podręcznika do języka tybetańskiego dla klas czwartych ('Dzin grwa bzhi pa'i slob deb nyin byed), Bod gzhung shes rig dpar khang 2007¹⁰, s. 136. 

Przekład z tybetańskiego: Jakub Szukalski.

གཡོ་ཅན་དྲང་བརྫུས།

ཁ་འཇམ་ཁོག་རྩུབ།
ཚེར་མ་དར་གཏུམས།

བོད་པའི་གཏམ་དཔེ་ནས།

(7) Szkółka: Określenie założenia གཞི་གྲུབ།

Utworzone wymiernie

(tshad mas grub pa).

Inne możliwości tłumaczenia: Zrobione (spełnione) przez kryterium (miarę, wzór).

Inne wyrazy mogące tłumaczyć gzhi grub (założenie): ustalenie, uzasadnienie, utworzenie podstawy

Słownik Jeffrey'a Hopkinsa podaje różne podziały założenia (gzhi grub):
(1) stałość (rtag pa),
(2) rzecz (dngos po);

(1) pojęcie możliwego bytu (yin pa srid pa'i shes bya),
(2) pojęcie niemożliwego bytu (yin pa mi srid pa'i shes bya);

(1) przeczenie (dgag pa),
(2) stwierdzenie (sgrub pa);

(1) prawość (dge ba),
(2) nieprawość (mi dge ba), 
(3) nieoczywistość (lung du ma bstan pa);

(1) nazwa własna (rang mtshan),
(2) nazwa pospolita (spyi mtshan);

(1) prawda rzetelna (don dam bden pa),
(2) prawda pozorna (kun rdzob bden pa).

To należy do bliskoznaczności treści.

(6) Szkółka: Określenie przypuszczenia གཞལ་བྱ།

Odpowiednie do zrozumienia wymiernie.

(tshad mas rtogs par bya rung ba)

Inne możliwości tłumaczenia: Odpowiednie do zrozumienia przez kryterium (lub przez miarę, wzór).

Nie ma ustalonego przekładu dla wyrazu gzhal bya. Gdyby go rozczłonkować, oznaczałby coś do (bya) rozważenia (gzhal) albo coś do zbadania, do sprawdzenia, do ocenienia. Stąd nasuwają się skojarzenia z określeniami przypuszczenie, sprawa. Niektóre słowniki mówią o dwóch przypuszczeniach (gzhal bya gnyis): o nazwie własnej (rang mtshan) i nazwie pospolitej (spyi mtshan). Pod tym względem można by jeszcze rozważyć inne możliwości przekładu.

To należy do bliskoznaczności treści.

(5) Szkółka: Określenie pojęcia ཤེས་བྱ།

Poznawalne umysłem.

(blos rig par bya ba)

Inna możliwość przekładu: Doświadczalne umysłem.

To należy do bliskoznaczności treści.

(4) Szkółka: Bliskoznaczność treści

Równoznaczniki (yin khyab mnyam):

1. Treść (yul)
2. Pojęcie (shes bya)

3. Przypuszczenie (gzhal bya)

4. Założenie (gzhi grub)
5. Bycie (yod pa) 
6. Słowo (bon) 
7. Możliwość (srid pa) 
8. Zależność (stosunek) (rten 'brel)

Wszystkie one są bliskoznaczne (yod khyab mnyam) z (9) bezosobowością.

To należy do pojmowalnej treści.