(171) Rodzice Ngodrupa Dzialcena Ryngmo

1. Otrzymanie zdrowego, ludzkiego ciała – opowieść o ojcu i matce

   Ojciec o imieniu Orbon Hlabum¹ i matka Menmo Ciose² mieli czterech synów, z których Ngodrup Dzialcen Ryngmo był młodszym. Pierwszy nazywał się Tonciunk Dzialcen,³ młodszy od niego – Ngodrup Dzialcen,⁴ młodszy od niego – Seki Dzialcen.⁵ Duchowny, który był znawcą i miał pewne spostrzeżenie,⁶ powiedział we śnie: «w głębi morza jest wymarzony klejnot», więc poszedł i wydobył z wnęki na górę cenny klejnot, świecący pięcioma promieniami, a myśląc: «nie ma szczęśliwszego ode mnie», upuścił go znowu do morza. Więc mu umarła. Najmłodszy nazywał się Dzialse.⁷

1  'Or bon Lha 'bum. Tzn. Słowo z Or (nazwa rodu?), Sto Tysięcy Bogów (albo Tłum Bogów).

2  Men mo Chos se. Znaczenie imienia niejasne.

3  sTon chung rGyal mtshan. Tzn. Mały Objawiciel Godło.

4 To imię takie samo, jak omawiana postać, ale bez dodatku Ryngmo (Ring mo) – Długi.

5  gSas kyi rGyal mtshan. Tzn. Godło Boga.

6  To zdanie i następujące po nim są w dużym stopniu niezrozumiałe. Szczególnie początek o duchownym („Duchowny był znawcą...”) i późniejsze „Więc mu umarła...” Trudno je przetłumaczyć gramatycznie, a jeszcze trudniej wydobyć jakieś rozumne znaczenie. Inni tłumacze, jak Samten Karmay ("The Little Luminous Boy") i John Reynolds ("The Oral Tradition from Zhang-Zhung") zupełnie pomijają tę część opowieści.
7  rGyal gsas. Tzn. Królewski Bóg.

Kompilator: Pa Tendzial Zankpo (sPa bsTan rgyal bZang po), 1419 r.

Źródło: rDzogs pa chen po Zhang zhung snyan rgyud kyi brgyud ba'i bla ma'i rnam thar, wyd. Gangs Ti se bon gzhung rig mdzod dpe tshogs/ deb nyer bzhi pa/ rDzogs chen snyan rgyud bka' rgyud skor bzhi, Amdo 2009, s. 31; także inne wydania, jak Lokesh Chandra, History and doctrine of Bon-po Niṣpanna-Yoga (w Śata-Pitaka Series 73), New Delhi 1968

Przekład z tybetańskiego i przypisy: Jakub Szukalski

དང་པོ་གཙང་མ་མི་ལུས་ཐོབ་པ་ཡབ་དང་ཡུམ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ནི། ཡབ་ནི་འོར་བོན་ལྷ་འབུམ་དང་། ཡུམ་ནི་མེན་མོ་ཆོས་སེ་བྱ་བ་ལ་སྲས་བཞི་ཡོད་པའི། དངོས་གྲུབ་རྒྱལ་མཚན་དང་འོག་མ་ཡིན་ནོ། །དང་པོ་སྟོན་ཆུང་རྒྱལ་མཚན། དེ་འོག་དངོས་གྲུབ་རྒྱལ་མཚན། དེ་འོག་གསས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བླ་མས་མཁྱེན་ཚད་ཤེས་པ་ཞིག་བྱུང་པས། རྨི་ལམ་དུ་རྒྱ་མཚོའི་ ་གཏིང་ན་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ཡོད་ཟེར་ནས་ཕྱིན་པས་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་འོད་ཟེར་སྣ་ལྔ་འཕྲོ་བ་ཞིག་ཁུག་ནས་སྟེང་དུ་ཐོན་ནས་ང་ལས་དགའ་བ་མེད་སྙམ་ཙམ་ན། ཡང་རྒྱ་མཚོའི་ ་ནང་དུ་ཤོར་བ་རྨིས་པས། ཁོང་རང་ལ་མོར་གྲོངས། ཆུང་བ་རྒྱལ་གསས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ།

ཞེས་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཞང་ཞུང་སྙན་རྒྱུད་ཀྱི་བརྒྱུད་པའི་བླ་མའི་རྣམ་ཐར་ལས་བྱུང་ངོ༌།

(61) Szkółka: Określenie przyczyny sprawczej (czynnej) བྱེད་རྒྱུ།

Tworząca główną okoliczność innego rodzaju niż własny.

(rang las rigs gzhan pa'i bdag rkyen byed pa'o)

Inne możliwości tłumaczenia: Czyniąca (sprawiająca) główną okoliczność (osobliwą okoliczność) innego rodzaju niż własny. (Będąca główną okolicznością...)

To należy do podziału przyczyny według rodzaju wyrażenia językowego.

Pisanie kręgu དཀྱིལ་འཁོར་འབྲི་བ།

W zwyczaju tybetańskim krąg jest pisany, nie malowany, podobnie jak w zwyczaju chrześcijańskich kościołów wschodnich pisane są obrazy (ikony).

krąg – tyb. ćilkor (dkyil 'khor), sanskr. maṇḍala; może oznaczać nie tylko zwykły krąg, ale także bardziej rozbudowany, przedstawiający boski pałac z komnatami, przedsionkami i znakami

pisać – tyb. dri ('bri)

malować, rysować – tyb. rimo dri (ri mo 'bri)

Krąg morza mleka z wężowej uczty

(klu mchod 'o ma'i rgya mtsho'i dkyil 'khor),

napisany przez Kadynka (mKha' lding),

zdjęcie ze strony Melong Yeshe

Do zaniku

Dniem i nocą oddawaj złoto, srebro i inne klejnoty, tak by zanikła postać, aż będzie niewidzialna.

Byang chub sems yid skyob pa zhes bya ba (Dusza rozumna zwana ochroną myśli), ze Zbioru Dziedzictw Starszyzny, Ningma Dziu Bum (rNying ma rGyud 'Bum) nr 481, dPal brtsegs t. 36, Pekin 2009, s. 366. Przekład z tybetańskiego: Jakub Szukalski.

།ཉིན་མཚན་དུ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་ཏེ་གསེར་དངུལ་སྐུ་མི་མངོན་ར་ནུབ་པར་ཕུལ་བས།

ཞེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཡིད་སྐྱོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་བྱུང་ངོ༌།

(60) Szkółka: Określenie przyczyny dojrzałej རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ།

Złożona z jakiejś nieprawości i splamionej prawości mogącej wydać dojrzały skutek.

(rnam smin gyi 'bras bur 'byin par nus pa'i mi dge ba dang/ dge ba zag bcas gang rung gis bsdus pa'o)

To, co zostało określone jako przyczyna dojrzała jest według Nimy Tenzina łatwe do zrozumienia (go sla). Dlatego nie podaje on żadnego szczególnego przykładu tej przyczyny, a przytacza jedynie zdanie z Wyboru ze „Skarbca” (mDzod Kun btus): „Oczywista, splamiona dojrzałość” (rnam smin lung bstan zag bcas).

To należy do podziału przyczyny według rodzaju wyrażenia językowego.

Niewdzięczności

Odpłacać wodą za piwo.

ཆང་ལན་ཆུས་འཇལ།

To powszechne tybetańskie powiedzenie odnosi się do niewdzięcznego zachowania osób, które otrzymawszy wielkie dobro, odpłacają się w zamian dobrem małym albo lichym. Wskazuje to na pewne skąpstwo tych osób i niedocenianie prawdziwej wartości otrzymanego dobra.

Jeszcze większą niewdzięczność i zaślepienie wyraża inne powiedzenie:

Odpłacać złem za dobro.

བཟང་ལན་ངན་འཇལ།

Uczmy się doceniać dobro i odpłacajmy dobrem za zło, miłością za nienawiść.

Pięć wszechobecności ཀུན་འགྲོ་ལྔ།

Tshad ma rnam 'byed (Podział miar) wylicza pięć wszechobecności jako: (1) odczuwanie (tshor ba), (2) uznawanie ('du shes), (3) myślenie (sems pa), (4) dotykanie (reg pa), (5) myślne działanie (yid byed = yid la byed pa). Ten podział jest powszechny dla wszystkich obrządków buddyjskich.

Słownik Gangs ljongs tshig mdzod chen mo (Wielki słownik z Krainy Śniegów) podaje dwa wyrazy bliskoznaczne dla wszechobecności (kun 'gro). Są to: (1) niebo (nam mkha') i (2) wąż (sbrul). Wyjaśnienie pojęcia pięciu wszechobecności podaje tenże słownik takie: „Pięć pierwiastków duchowych obecnych we wszystkich duszach” (lub dosłownie: „...idących za wszystkimi duszami”, ponieważ tybetańskie słowo kun 'gro oznacza dosłownie wszech-chodzenie). Pojęcie wszechobecności zostało szczegółowo omówione przez Tonpę Sienraba (w bonie), Wasubandhu (w buddyzmie indyjskim) i późniejszych uczonych. Nie jest mi znane źródło skojarzenia z niebem i wężem, podawane także przez różne słowniki wiedzy buddyjskiej. Przypuszczam, że może ono pochodzić z dawnych, buddyjskich pism indyjskich.

(59) Szkółka: Określone jako przyczyna wszechobecna

Pięć nieoczywistych wszechobecności itp.

Por. krótkie wyjaśnienie.

To należy do przyczyny wszechobecnej.

(58) Szkółka: Określenie przyczyny wszechobecnej ཀུན་འགྲོའི་ ་་རྒྱུ།

Taki nieoczywisty pierwiastek duchowy, który przebywa w rodzajach występujących wszędzie na obszarze ziemi.

(lung du ma bstan pa'i sems 'byung gang zhig/ sa khams kun tu 'byung ba'i rigs su gnas pa ste)

To należy do podziału przyczyny według rodzaju wyrażenia językowego.

Zaprzątnięty

Ten wielce umiejętny, oświecony bohater, który pragnie całkowicie poznać spostrzeżenia obrazów własnej duszy oraz przeżycia osądzającego postrzegającego, całkowicie zaniecha spotkań, rozrywek i snu.

'Phags pa Lang kar gshegs pa rin po che'i mdo las Sangs rgyas thams cad kyi gsung gi snying po zhes bya ba'i le'u (Rozdział zwany „Źródłem głosu wszystkich świętych” z „Podniosłej, czcigodnej mowy o odejściu do Sri Lanki”), Kandziur (bKa 'gyur) t. 49, wyd. Krung go'i Bod Rig pa'i dPe skrun khang (tzw. dPe bsdur ma), Pekin 2006-2009, s. 534. Z tybetańskiego kanonu świętych pism buddyjskich (Kandziur).

Przekład z tybetańskiego: Jakub Szukalski

བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་གིས་རང་གི་སེམས་སྣང་བའི་གཟུང་བ་དང་། འཛིན་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་འདོད་པས་འདུ་བ་དང་། འདུ་འཛི་དང་། གཉིད་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱའོ།

ཞེས་འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་མདོ་ལས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གསུང་གི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ལེའུ་ལས་བྱུང་ངོ༌།

Dobrotliwa przemiana

Pychę w pięciu skupiskach

przeobrazisz w dobroduszność.

Phag mo mngon par brjod pa bshad pa'i rgyud phyi ma las/ Phag mo mngon par byang chub pa zhes bya ba (Maciora prawdziwie rozumna z „Zewnętrznego dziedzictwa wyjaśniającego prawdziwą wypowiedź Maciory”), sanskr. Ākhyāta tantrottara vajravā hyabhi dhanāda vārā hyabhi bodhanaṃ nāma, Kandziur (bKa 'gyur) t. 79, wyd. Krung go'i Bod Rig pa'i dPe skrun khang (tzw. dPe bsdur ma), Pekin 2006-2009, s. 156. Z tybetańskiego kanonu świętych pism buddyjskich (Kandziur).

Przekład z tybetańskiego: Jakub Szukalski.

།ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ང་རྒྱལ་ནི།

།སེམས་བཟང་པོ་ནི་བསྐྱེད་པར་བྱ།

ཞེས་ཕག་མོ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་བཤད་པའི་རྒྱུད་ཕྱི་མ་ལས། ཕག་མོ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་བྱུང་ངོ༌།

(57) Szkółka: Określenie przyczyny pokrewnej མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱུ།

Taka przyczyna, która jest złożona z duszy i jakiegoś pierwiastka duchowego.

(rgyu gang zhig sems dang sems 'byung gang rung gis bsdus pa ste)

Wybór ze „Skarbca” (mDzod kun btus) podaje podobne wyjaśnienie: „Pokrewna to pokrewieństwo wyobrażeń. To właściwie dusza i pierwiastki duchowe”.

(mtshungs ldan dmigs rnam mtshungs pa ste/ /sems dang sems 'byung kho na'o)

Nima Tenzin (Nyi ma bsTan 'dzin) w tym przypadku nie podaje żadnego przykładu dla przyczyny pokrewnej. Mój nauczyciel, Jundrunk Dziaco (g.Yung drung rGya mtsho) przedstawił w tym przypadku porównanie do człowieka i jego odbicia w lustrze.

To należy do podziału przyczyny według rodzaju wyrażenia językowego.