Jaki
jest więc sposób powstawania z czterech okoliczności? Dusza (sems)
i
pierwiastki duchowe (sems
'byung) powstają
z wszystkich czterech okoliczności, a zaciekawienie niepojęciem
('du
shes med pa'i snyoms 'jug)
i
zaciekawienie ustaniem ('gog
pa'i snyoms 'jug) powstają
z trzech okoliczności z wyjątkiem okoliczności powiązanej. Nie
powstają z okoliczności powiązanej, ponieważ te dwa nie są
pojmowaniem wiążącym (skupiającym
się, tyb. dmigs
byed).
Pozostałości
niezależnych wytworów (ldan
min 'du byed lhag ma rnams)
i
materie (bem
po rnams)
inne
niż dwa zaciekawienia powstają z okoliczności przyczynowych i
okoliczności osobliwych. Ponieważ Streszczenie
„Skarbca” (mDzod
Kun btus) mówi:
„Dusza i pierwiastki duchowe są tworzone przez cztery;
zaciekawienie – przez trzy, z wyjątkiem okoliczności powiązanej.
Inne są tworzone z okoliczności osobliwych i przyczyn” (/sems
dang sems 'byung bzhis bskyed de/ /snyoms 'jug dmigs rkyen ma gtogs
gsum/ /gzhan ni bdag rkyen rgyu las bskyed/). Ten
wykład czterech okoliczności nie jest mówiony w zgodzie z odłamem
innych [tzn.
pozostałych obrządków tybetańskich poza bonem], ale
jest to opowiedziane bez przekręcania zamysłu własnych źródeł
[tzn.
pism źródłowych bonu]. Takie jest wyjaśnienie Nimy Tenzina (Nyi ma bsTan 'dzin).
Uwaga odnośnie ostatniego zdania. Nauka o czterech okolicznościach obecna jest we wszystkich obrządkach buddyzmu tybetańskiego, a na tym miejscu pojawia się tylko odmienne jej wyjaśnienie. Ponadto, takie samo wyliczenie czterech okoliczności jest już obecne w naukach wczesnego buddyzmu indyjskiego. Pierwsze chyba wzmianki pojawiają się u Nagardziuny (Nāgārjuna,
ok. 150-250 r.) w jego dziele Mūla madhyamika vṛtti akutobaya. Poza tym przedstawione tutaj wyliczenie czterech okoliczności podają także tacy uczeni, jak: Asanga (Asaṅga, IV w.), Wasubandu (Vasubandhu, IV/V w.), Buddapalita (Buddhapālita, ok. 470-550 r.), Bawiweka (Bhāviveka, ok. 500-578 r.), Styramati (Sthiramati, ok. 510-570 r.), Jasomitra (Yasomitra, VI w.), Dźinamitra (Jinamitra, ok. VI w.), Ciandrakirti (Candrakīrti, ok. 600-650 r.), Prtywibandu (Prthivibandhu, VII w.?), Kamalaśila (Kamalaśīla, ok. 740-795 r.), Purnawardana (Purnavardhana, VIII w.), Danaśila (Dānaśīla, ur. IX w.).
To należy do czterech okoliczności.
W indyjskich pismach wspomnianych wyżej twórców pojawia się czasami zdanie: „piątej okoliczności nie ma”, z czego można rozumieć, że wszystko co powstało, powstało przy współudziale którejś z czterech okoliczności, i innych okoliczności nie ma.
OdpowiedzUsuń