(197) Szkółka: Określenie teraźniejszości ད་ལྟ།

Nieustanna w stworzeniu.

(skyes la ma 'gag pa)

To i dzieło (byas pa) są jednoznaczne (don gcig). Gdy zestawimy z podstawą [przykładem], mamy określenie, że nieustanność w stworzeniu w czasie słowa jest teraźniejszością w czasie słowa (bon de'i dus su skyes la ma 'gag pa/ bon de'i dus su da lta ba yin pa'i mtshan nyid).
 

To należy do teraźniejszości.

(196) Szkółka: Teraźniejszość

1. Określenie (mtshan nyid)

2. Określone (mtshan gzhi)

To należy do podziału (pojmowalnej treści) przez czas.

(195) Szkółka: Określone jako przeszłość

   Przyczyna słowa (bon de'i rgyu), przeszłość w czasie słowa (bon de'i dus su 'das pa) i przeszłość względem słowa (bon de la ltos te 'das pa) są jednoznaczne (don gcig). To jak przyczyna dzbana, która nastąpiła już w czasie dzbana (bum pa'i rgyu bum pa'i dus su thal zin pa lta bu'o).

Uwaga. Dzban był wcześniej podany jako przykład pojęcia możliwego bycia.

To należy do przeszłości.

(194) Szkółka: Określenie przeszłości czasu słowa བོན་དེའི་དུས་ཀྱི་འདས་པ།

Taka składowa trzech czasów, która pod względem słowa nastąpiła już w czasie słowa.

(bon de la ltos te dus gsum gyi nang tshan gang zhig/ bon de'i dus su thal zin pa de)

To należy do przeszłości.

(193) Szkółka: Przeszłość

1. Określenie (mtshan nyid)
2. Określone (mtshan gzhi)

To należy do podziału (pojmowalnej treści) przez czas.

(192) Szkółka: Podział (pojmowalnej treści) przez czas

1. Przeszłość ('das pa) 
2. Teraźniejszość (da lta) 
3. Przyszłość (ma 'ongs pa)

To należy do podziału (pojmowalnej treści) przez trojaki zestaw.

(191) Szkółka: Twierdzenie o niezależnym wytworze

Orzeczenie dźwięk jest niezależnym wytworem niestałych dzieł ponad tobą, ponieważ jesteś złożonością.

(sgra bon can/ khyod kyi steng gi byas mi rtag rnams ldan min 'du byed yin te/ khyod 'dus byas yin pa'i phyir)

Orzeczenie (bon can, odpowiednik chos can, sanskr. dharmin), mogące być też tłumaczone jako słowne, od słowa (bon/chos, sanskr. dharma), oznacza podstawę (gzhi) posiadającą znak (rtags) i słowo (bon/chos). Np. jeśli przez znak dzieła stwierdza się niestałość dźwięku, to dźwięk jest orzeczeniem i posiada znak dzieła i słowo niestałości (dper na/ byas rtags kyis sgra mi rtag par bsgrub pa na/ sgra ni chos can yin zhing/ sgra rtags byas pa dang chos mi rtag pa gnyis dang ldan pa lta bu'o). Takie wyjaśnienie podaje Wielki słownik z Krainy Śniegów (Gangs lJongs tshig mdzod chen mo) opierając się na ustalonych wyjaśnieniach nauk buddyjskich.

Własne spostrzeżenia:

Mówiąc bardziej potocznie, możemy powiedzieć, że orzeczenie jest pewnym przedmiotem lub substratem w rozmowie. Jeśli jako orzeczenie weźmiemy sam dźwięk, to jest on zaznaczony przez dzieło czyli zaistnienie dźwięku w rzeczywistości i jest wyjaśniany jako niestały. Dzwoniąc dzwonkiem, słyszymy dźwięk, a po zaniku dźwięku rozum rozpoznaje dźwięk jako niestały. Zatem orzeczenie dźwięk posiada i znak, i słowo. Orzeczenie w nauce buddyjskiej może być też zdaniem posiadającym status dowiedzionego i wyjaśnionego znaczeniowo albo zdanie poddawane pod dowód i wyjaśnienie, będące podstawą do rozmowy.

Zdanie „niestałość dźwięku” albo „niestały dźwięk” (sgra mi rtag pa) powraca często w sporach prowadzonych w szkołach wymowy buddyjskiej, dla przypomnienia, że same słowa nie mają znaczenia. Rozmówca występujący przeciw mówcy, używając takiego określenia („niestałość dźwięku”), stara się przeciągnąć rozmowę w nieskończoność, pokazując tym samym swoje ciągłe niezadowolenie i nieprzekonanie. W ten sposób wymusza też od mówcy więcej wyjaśnień w sprawie orzeczenia albo pociąga do wypowiadania kolejnych orzeczeń.

Co można powiedzieć o niezależnym wytworze? Nie oznacza on żywiołowego dźwięku dającego się usłyszeć, ale orzeczenie dźwięku czyli taką podstawę dźwięku, która posiada znak i słowo. To można wywnioskować także z określenia niezależnego wytworu, które mówi, że nie jest on ani materią, ani pojmowaniem. Dźwięk fizyczny natomiast należy do żywiołowości, która z kolei należy do materii. Orzeczenie dźwięku (sgra bon can) nie jest dźwiękiem fizycznym. Ale uwaga! Nie jest to też jakaś idea wieczna, gdyż orzeczenie przyrównane zostaje do niestałego dzieła. To jakby prawo ludzkie podlegające zmianom.

To należy do niezależnego wytworu.

(190) Szkółka: Określone jako niezależny wytwór

Jak niestałe dzieła ponad osobnikami i dźwiękami.

(gang zag dang sgra'i steng gi byas mi rtag lta bu'o)

Uwaga. Dźwięk (sgra) w tym ujęciu może oznaczać język, gramatykę.

To należy do niezależnego wytworu.

(189) Szkółka: Określenie niezależnego wytworu ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད།

Wyobrażony jako złożoność niebędąca ani materią, ani pojmowaniem.

(bem shes gang rung ma yin pa'i 'dus byas su dmigs pa'o)

Inne możliwości tłumaczenia ldan min 'du byed (niezależny wytwór): niezależny skład, niepodrzędne przetwarzanie

To należy do niezależnego wytworu.

(188) Szkółka: Niezależny wytwór

1. Określenie (mtshan nyid) 
2. Określone (mtshan gzhi) 
3. Twierdzenie (sgrub byed)

To należy do podziału (pojmowalnej treści) przez określone

(187) Szkółka: Podział pojmowania

Będzie omówiony szerzej poniżej.

To należy do poznawania.

Obraz nerwów serca

Sześć nerwów serca

སྙིང་རྩ་དྲུག

(szczegół obrazu; zaczerpnięte ze zbioru obrazów lekarskich, sMan thang rgyas 'grel, t. 1, mTsho sngon Mi rigs dPe skrun khang, Xiling 2012, s. 293)